Oświetlenie do przemysłu – oszczędne lampy LED

Każdy pracownik musi mieć zapewnione odpowiednie światło, aby wydajnie i bezpiecznie wykonywać swoje obowiązki. Precyzyjne systemy oświetlenia w firmach produkcyjnych powinny uwzględniać warunki wszystkich miejsc w halach, magazynach, a nawet w najbliższym otoczeniu tych budynków. Zaprojektowanie iluminacji spełniającej te oczekiwania przy minimalnych kosztach inwestycji i utrzymania wymaga profesjonalnej wiedzy oraz dużego doświadczenia.

Maszyny, taśmy produkcyjne, pojazdy do komunikacji wewnętrznej i inne urządzenia w halach fabrycznych muszą być bardzo dobrze widoczne. Wymagają tego przede wszystkim normy prawne i nakazy związane z bezpieczeństwem pracy. Jednak odpowiedzialni menadżerowie firm doskonale zdają sobie sprawę sami, że w niedoświetlonych miejscach czy na stanowiskach pracy znajdujących się w cieniu częściej dochodzi do wypadków, bolesnych zdarzeń oraz awarii.

– Poza tym badania nad ekonomiką funkcjonowania firm wykazały, że wydajność pracowników na źle oświetlonych stanowiskach jest wyraźnie niższa niż tam, gdzie światło ustawione jest jak należy – mówi specjalista z firmy FREI specjalizującej się w projektowaniu i wykonywaniu instalacji ledowych dla dużych firm handlowych, biur czy zakładów pracy. – Z natężeniem światła nie wolno także przesadzać w druga stronę, bo to również niekorzystnie wpływa na czynności wykonywane przez załogę. W zbyt jasnym środowisku pracownik szybciej się męczy, ma problemy z koncentracją i trudniej skupić się mu na wykonywanych czynnościach. Planując stanowiska należy zadbać, aby światło było odpowiednie: ani za słabe, ani za mocne.

Równomierne oświetlenie i olśnienie w halach produkcyjnych

Zakład pracy to skomplikowana struktura, która potrzebuje przestrzeni o różnym przeznaczeniu – hal produkcyjnych, magazynów czy placów manewrowych. Poza sferami związanymi bezpośrednio z wytwarzaniem i logistyką są tam także biura, pomieszczenia socjalne, korytarze i wiele innych miejsc, z których każde potrzebuje innego sposobu oświetlenia. Stworzenie systemu świateł dla całości to bardzo szeroki i skomplikowany temat, dlatego w tym artykule zajmiemy się tylko wskazówkami dla dużych halami związanymi produkcją oraz obiegiem wyrobów.

W halach produkcyjnych musi być rozjaśniona cała przestrzeń, choć nie jest wymagane jednakowe natężenie w każdym fragmencie. Instalacje buduje się najczęściej w ten sposób, że większa jasność panuje przy obsługiwanych maszynach, a nieco ciemnej jest w przejściach czy miejscach wykorzystywanych sporadycznie. Akceptowalne różnice dla tych przestrzeni określane są poprzez współczynnik równomierności oświetlenia. Jest to iloraz najmniejszej zmierzonej wartości natężenia światła w hali do średniego natężenie dla całej przestrzeni. W pomieszczeniach produkcyjnych jego wartość nie może spaść poniżej 0,65.

Równie istotny jest poziom olśnienia, czyli niepożądane zjawisko towarzyszące zbyt silnemu oświetleniu lub zastosowaniu złych opraw. Jest ono szczególnie uciążliwe, gdy podczas pracy często trzeba kierować wzrok w stronę lamp np. w wysokich magazynach. Poziom olśnienia także można zbadać i określić – tym razem poprzez współczynnik UGR. Wyróżnia się trzy jego szkodliwe poziomy: przykre, przeszkadzające oraz oślepiające i każdy z nich niekorzystnie działa na pracowników. Przepisy określają, że poziom olśnienia w magazynach nie powinien przekraczać wartości 22, a dla hal produkcyjnych – 25 UGR.

Odpowiednie natężenie światła

Najważniejszym wyznacznikiem poziomu jasności dla hal przemysłowych i magazynów jest natężenie światła mierzone w luksach (lx). Normy prawne i dobre praktyki z wielu miejsc pracy wskazują, że stanowiska potrzebują różnych poziomów oświetlenia. Podajemy zalecane natężenie dla:

• prac montażowych dużych elementów – 200 lx;
• spawania – 300 lx;
• prac montażowych elementów średniej wielkości – 300 lx;
• prac montażowych dokładnych – 500 lx;
• prac montażowych precyzyjnych – 750 lx;
• wyrobu narzędzi, wzorników, szablonów i przyrządów do obróbki oraz mechaniki precyzyjnej oraz mikromechaniki – 1000 lx.

Dla osiągnięcia właściwego oświetlenia całych hal należy dobrze rozplanować system lamp. Najczęściej obecnie instaluje się systemy liniowe np. projektory LED zawieszona na szynoprzewodach, lampy liniowe czy modułowe. Źródła światła mogą być mocowane do sufitów lub być opuszczone na systemach wiszących. Powinny jednak być odporne na specyficzne warunki panujące w halach – drgania, unoszący się kurz, wahania temperatur. Niekiedy muszą nawet sprostać mroźnej aurze, jeśli np. magazyn nie jest ogrzewany.

Przemysłowe systemy świateł LED

Doskonale te wszystkie warunki spełnia specjalistyczne oświetlenie do przemysłu wykonane z diod świetlnych LED. W tej branży lampy ledowe bardzo szybko wypierają tradycyjne systemy oświetlenia. Decyduje o tym przede wszystkim niski koszt eksploatacji – oszczędności mogą sięgać nawet 60-70 proc. rocznie, a koszt inwestycji lub wymiany może zwrócić się w ten sposób już po kilkunastu miesiącach.

Lampy LED są trwalsze niż żarówki żarowe czy świetlówki – zdecydowanie dłużej pracują i o wiele rzadziej ulegają awariom. Dla dużych systemów przemysłowych i ciągłości produkcji ma to ogromne znaczenie. Niektórzy wykonawcy nowoczesnych diod świetlnych dają na swoje produkty pięcioletnią gwarancję. Dlatego wiele zakładów pracy decyduje się w ostatnich latach na wymianę oświetlenia, a nowe firmy instalują w zasadzie już tylko instalacje z diodami świetlnymi. Oświetlenie ledowe łatwo także wyposażyć w systemy inteligentnego zarządzania pracą sieci. Pozwala to na reagowanie na zmiany natężenie światła naturalnego czy przyciemnianie miejsc wyłączonych czasowo z pracy. Szczególnie dobre efekty daje to w magazynach, gdzie niektóre części składowiska są rzadziej używane.

Stworzenie dobrze funkcjonującej sieci wymaga jednak wysokich umiejętności i doświadczenia. Warto jednak powierzyć to zadanie profesjonalistom, którzy pomogą stworzyć dobre warunki do pracy i rozwoju obniżyć koszty produkcji.