Smarowanie jako sposób na zwiększenie wytrzymałości maszyn i urządzeń

Żywotność maszyn i urządzeń jest wraz z ich awaryjnością najważniejszym parametrem przesądzającym o opłacalności ich wykorzystania, ponieważ bezpośrednio przekłada się na koszty eksploatacji. Wśród działań mających największe znaczenie dla ograniczenia zużycia i zredukowania prawdopodobieństwa wystąpienia usterek jest stosowanie z właściwą w danym przypadku częstotliwością odpowiednio dobranych środków smarnych.

Dlaczego właściwe smarowanie jest ważne?

W większości maszyn i urządzeń występują różne elementy ruchome, nieodłączną częścią ich działania będzie więc wzajemne przemieszczanie się ich stykających się ze sobą powierzchni. Najczęściej w skład pary kinematycznej lub połączenia nieruchomej ostoi i ogniwa wchodzą podzespoły wykonujące ruch obrotowy, lecz nie brak także części przemieszczających się ruchem postępowym także prosto- lub krzywoliniowym. Cechą charakterystyczną funkcjonowania takich układów jest powstające między tworzącymi je powierzchniami tarcie, wynikające z chropowatości poszczególnych elementów. Powoduje to stopniowe ścieranie się materiału, któremu towarzyszy opór oznaczający tracenie części energii, a także generowanie sporej ilości ciepła. Proces ścierania prowadzi do mechanicznego zużywania się powierzchni, a rozgrzanie wywołuje zmianę właściwości materiału wywołującą wzrost jego podatności na deformacje oraz utratę odporności na obciążenia. Sposobem na wyeliminowanie nadmiernego tarcia jest z jednej strony uzyskiwanie większej dokładności wykończenia powierzchni i zastosowanie odpornych materiałów, z drugiej wykorzystanie właściwej techniki smarowniczej. Na Śląsku rozwiązania z tej dziedziny oferuje m.in. firma Torus. W grę wchodzi tu zarówno użycie odpowiednich środków smarnych, jak i urządzeń do ich dystrybucji.

Co daje użycie środków smarnych?

Środki smarne pozwalają na zmniejszenie tarcia, a tym samym redukcję poziomu zużycia powierzchni ruchomych, a także gwarantują ograniczenie niekontrolowanego wzrostu temperatury i obniżają ilość energii potrzebnej do właściwego działania układu. Dzieje się tak za sprawą tworzenia tzw. filmu na przemieszczających się względem siebie powierzchniach, co daje możliwość zamiany tarcia suchego na tarcie mokre, a więc zachodzące między cząsteczkami smaru lub oleju. Środki smarne muszą jednak mieć właściwie dobraną lepkość, która zapewni równowagę w zwilżaniu elementów oraz sile przylegania do nich, a także być dostosowane do wytwarzanej temperatury pracy. Istotny jest również typ układu smarowania – w przypadku złożonych maszyn niezastąpione okaże się smarowanie centralne. Rozwiązania z zakresu techniki smarowania oferuje firma Torus, która zajmuje się również sprzedażą elementów złącznych, materiałów ściernych i narzędzi.